Rádjeavádahkii dušše lobiin – Ráji lahkosis fuomášan veara áššit meahcásteaddjiide ja murjejeaddjiide
Suoma nuortaráji suddje rádjeavádat, mii álkidahttá rádjedorvvolašvuođa bajásdoallama ja rádjegoziheami. Eatnamii rádjeavádat lea merkejuvvon šilttain, bummain ja fiskes mearkkain, mat leat muorain. Mearkkaid gánneha vuhtiiváldit, dasgo avádahkii mannan lobi haga lea ráŋggáštusvuloš dahku.
Muitte ohcat lobi buriin áiggiin
Rádjeavádagas lihkadeapmái sáhttá ohcat lobi. Lohpi mieđihuvvo, jos dasa lea dohkkehahtti sivva ovdamearkka dihtii ássama, ealáhusa dahje áiggeáji dihtii iige doaibman áitte rádjeortnega dahje rádjedorvvolašvuođa bajásdoallama. Lohpeohcamušas galgá ákkastallat, manin doaibman ferte dáhpáhuvvat justa rádjeavádagas.
Rádjeavádatlobi ohcat vuosttamužžan elektrovnnalaččat. Rávvagat gávdnojit Rádjegozáhuslágádusa neahttasiidduin. Lohpeohcamuššii lea buorre čállit dárkilit dieđuid plánejuvvon doaimmas ja olbmuin ja vejolaččat laktit mielde lassedieđuid addán áššegirjjiid, dego kártasárgosiid. Fuolalaččat dahkkojuvvon ohcamuš dahká ášši gieđahallama njuovžilabbon. Mieđihuvvon rádjeavádatlobi ferte fievrridit mielde go lihkada rádjeavádagas.
Vihkkedala beatnaga geavaheami ja čuovo rávvagiid
Ávžžuhit meahcásteaddjiid vealtit doallamis beatnagiid luovus rádjeavádaga lahkosis, vai beatnagat eai gárttašii vahágis Ruošša beallai. Fuođđoeallit lihkadit dávjá Ruošša beallai ja beatnagat čuvvot maŋis. Ruovttuealliid rasttildeami riikkaráji rastá ferte figgat eastit Suoma ja Ruošša rádjeortnetsoahpamuša vuođul.
Jos meahcásteaddji beanaeaiggát fuomáša ahte su beana lea láhppon riikkaráji lahkosis, áššis gánneha almmuhit guvllolaš rádjegozáhusa stivrenguovddážii (liŋka oktavuođadieđuide). Seammá láhkai ferte doaibmat maiddái dáhpáhusas, mas hávváduvvan fuođđoealli manná dahje báhcá rádjeavádahkii.
Meahcásteaddjiid, geat meahcástit beatnagiin, gánneha merket beatnaga reaidduide čielgasit oamasteaddji oktavuođadieđuid ovdal meahcásteami álggaheami. Dieđut veahkehit beatnagiid vejolaš rádjerasttildandáhpáhusain. Rádjeavádagas gávdnon luovos beatnagat doaimmahuvvojit luovosealligárdái ja buot Ruošša bealde fitnan beatnagiin almmuhit Suomas maiddái šibitdoaktárii.
Rádjeavádatlobis sáhttit mieđihit vuoigatvuođa báhčinvearjjuid ja -dávviriid sihke bávkalanávdnasiid fievrrideapmái ja geavaheapmái rádjeavádagas. Rádjegozáhus laktá dohkkehuvvon mearrádusaid mielddusin rávvagiid meahcásteami ollašuhttimii nu, ahte ii dáhpáhuva báhčin Ruossa beallai iige guovllus lihkadan rádjegoziheaddjiid bargodorvvolašvuohta áitojuvvo.
Maiddái murjemii ja guobbariid čoaggimii rádjeavádagas dárbbaša lobi
Maiddái luonddu herskuid čoakkedettiin ferte vuhtiiváldit dan ahte čoaggi ii vahágis mana rádjeavádahkii. Rádjeavádahkii eai prinsihpas mieđit rádjeavádatlobiid murjemii ja guobbariid čoaggimii, jus čoaggi ii hálddaš giddodaga rádjeavádagas.
